Bursa’ Gıda ve Yem Merkez
Araştırma Enstitüsü bünyesinde kurulan “Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası”
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk ÇELİK tarafından açılarak faaliyete
geçti.
Bursa'nın merkez Osmangazi ilçesi
Hürriyet Mahallesi'ndeki Gıda ve Yem Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü
bünyesindeki "Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası" sayesinde gıda
endüstrisinin ihtiyaç duyduğu mayalar yerli kültürden üretilerek muhafaza
edilebilecek ve biyolojik zenginliğimiz olan ürünlerimizdeki mikro organizmalar
belirlenerek muhafaza edilecek ve özellikle geleneksel gıdalarımıza ait genetik
yapının korunması ve sürekliliği sağlanacaktır.
Uluslararası normlarda hizmet
verecek olan gen bankasında mikrobiyoloji, moleküler biyoloji, fermente ürün
kalite değerlendirme laboratuvarı, genetik materyal muhafaza birimleri, süt
ürünleri pilot tesisi, toplantı salonu ve ofisler bulunmaktadır. Gen Bankasında mikrobiyoloji, moleküler
biyploji ve gıda kalite analizleri konusunda uzmanlaşmış araştırmacılar görev
yapacaktır.
Gen Bankasının açılışında konuşma
yapan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk ÇELİK, ülkemiz biyoçeşitliliğinin
korunması noktasında yoğun gayret içerisinde olduklarını, bu doğrultuda Ankara
ile İzmir'deki gen bankalarında 3 binin üzerinde bitki türüne ait 121 bin adet
örneği muhafaza ettiklerini belirterek "Bursa'da açtığımız bu gen
bankasında da Türkiye genelindeki tüm gıdaların mikroorganizmalarını muhafaza
edeceğiz. Geleceğe güvenle bakabilmemiz, sofralarımıza güvenle oturabilmemiz
açısından gen bankası önemli." dedi.
Tarımın son derece önemli ve
stratejik bir sektör olduğunu vurgulayan ÇELİK, "Nüfus artıyor, topraklar
azalıyor, ihtiyaçlar artıyor. Dünya insanlığı, küresel ısınma ve iklim
değişiklikleriyle karşı karşıya. Bundan dolayı ekmek, gıda, çok önem arz etmeye
başladı. Dünyada bir taraftan da açlık ve yoksulluk söz konusu. Gıdaya erişimde
bugün 39 ülkede sıkıntı çekiliyor." diye konuştu.
"Türkiye, tarım alanında çok
ciddi mesafeler kat etti"
Suya erişimde 80 ülkede zorluklar
yaşandığına dikkati çeken ÇELİK, şöyle devam etti:
"Önümüzdeki dönem gıdaya,
suya erişim çerçevesinde dünya, yeni savaşlarla, çatışmalarla karşı karşıya
kalacaktır. Bundan dolayı tarımın stratejik önemi, her gün daha da artmakta ve
bu çerçevede de ülkeler çeşitli önlemler almaktadır. Gelişmiş ve gelişmekte
olan ülkeler, kendi ülke topraklarını değerlendirdikleri gibi, kendi ülkeleri
dışındaki coğrafyalarda toprak kiralayarak, orada kendi gıda güvenliğini sağlama
konusunda büyük çabalar sarf etmektedirler. Bu anlamda Türkiye, tarım alanında
çok ciddi mesafeler kat etti. Geldiğimiz noktada, 161 milyar liralık tarımsal
hasılamız, 17 milyar dolarlık tarımsal ihracatımız var."
Bakan ÇELİK, tarımda önemli bir noktaya
gelinse de bunun yeterli olmadığını dile getirerek, "Geleceğimizin gıda
açısından güvende olabilmesi için mutlaka yeni hedefler koymak durumundaydık.
Şu anda 2023'e doğru giderken 150 milyar dolarlık tarımsal hasıla, 40 milyar
dolarlık tarımsal ihracatı gerçekleştirme hedefiyle kollarımızı sıvamış
bulunuyoruz." ifadelerini kullandı.
"300 ova tarımsal sit alanı
ilan edilecek"
Dünyanın her yerinde toprak
kaybının çok hızlı bir şekilde devam ettiğine değinen ÇELİK, "Ülkemizde de
aynı şekilde, hızlı bir şekilde topraklarımızın tarımdan çıkmaya başladığını
gördük. 'Bu tehlike karşısında alınması gereken keskin önlemler olmalıdır'
anlayışıyla işe başladık ve şu anda 141 ovayı Türkiye'de tarımsal sit alanı
ilan ettik. Bakanlar Kurulu kararı yayımlandı. Buralara bir çivi dahi
çakılamayacak. Bu 141 ova ile kalmayacak, ilk etapta 300 ova tarımsal sit alanı
ilan edilecek." dedi.
"Toprağı yele, sele
vermeyelim"
ÇELİK, toprağı korumanın yanında
niteliğinin de önemli olduğunu, bu sebeple herkese, toprağın niteliği ve fiziki
olarak korunmasıyla ilgili görevler düştüğünü belirterek, sözlerini şöyle
sürdürdü:
"Onun için biz diyoruz ki
toprağı yele, sele vermeyelim, düşmanlara da sesleniyoruz; toprağı ele de
vermeyeceğiz Allah'ın izniyle. Topraktan tohuma, tohumdan gübreye, mazota ve ilaç
kullanımına, fidana, fideye, hayvancılığa, desteklemelerin nasıl olması
gerektiğine, üretilen ürünlerin lisanslı depolarda nasıl depolanması
gerektiğine, sulamanın nasıl yapılacağına ve en önemlisi de pazarların
bulunması noktasında kendimize A'dan Z'ye bir yol haritası çıkardık ve şimdi
topraktan başladık."
Gıda ve Yem Kontrol Merkez
Araştırma Enstitüsünde gıdaların araştırıldığını aktaran ÇELİK, "Gıdaların
güvenliği çok önemli. Biz fiziki olarak 6 bin 600 teknik elemanımızla Bursa'da
ve Türkiye'de satılan gıdaların denetimini yapıyoruz ama aynı zamanda burada
laboratuvarlarda bunlar incelenerek, neyin ne olduğunu, soframıza gelenlerin
nasıl ürünler olduğunu da bir güvenceye alma adına bu çalışmalarımızı
yoğunlaştırmış bulunuyoruz." diye konuştu.
"Gen kaynaklarımızı korumak
için yoğun bir şekilde gayretlerimizi sürdürüyoruz"
ÇELİK, bakanlık olarak
biyoçeşitliliği koruma görevlerinin de bulunduğunu belirterek, şunları
kaydetti:
"Ülkemizde 4 bin endemik ve
13 bin toplamda bitki türü var. Bu, son derece önemli. Bu alanda 18 araştırma
enstitümüz yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdürüyor. Ayrıca gen
bankalarımızda gen kaynaklarımızı korumak için de yoğun bir şekilde
gayretlerimizi sürdürüyoruz. Ankara ve İzmir'deki gen bankalarımızda 3 binin
üzerinde bitki türüne ait 121 bin adet örneği muhafaza ediyoruz. Biz, 6
enstitüde bin 200 türe ait 300 bin 'geofit' dediğimiz yumrulu ve soğanlı süs
bitkileri gen kaynağını muhafaza ediyoruz; iki enstitüde serma, embriyo DNA,
hücre olmak üzere 5 tür, 30 ırka ait 88 bin gen kaynağını muhafaza ediyoruz.
Bunun yanı sıra 25 ilimizde halk elinde korumaya dönük çok ciddi gen
kaynaklarını muhafaza ediyoruz."
"Tüm gıdaların
mikroorganizmaları muhafaza edilecek"
Su Ürünleri Gen Bankası'nın yakın
zamanda Trabzon'da hizmete açılacağı bilgisini veren ÇELİK, "Bursa'da
açtığımız bu gen bankası ise kredi veren bir banka değil. Geleceğe güvenle
bakabilmemiz, sofralarımıza güvenle oturabilmemiz açısından bu gen bankası
önemli. Ulusal Gıda Starter Kültür Gen Bankası'nı, 'starter kültürler, kontrollü
şartlarda gıda üretiminde kullanılan faydalı mikroorganizmalar' diye özetlemek
doğru olur. Bu bankada, bu faydalı mikroorganizmaları, Türkiye genelindeki tüm
gıdaların mikroorganizmalarını burada muhafaza edeceğiz. Bu kendi kültürümüzden
kaynaklı genler, Türkiye'ye bu noktadan hizmet eder olacak."
değerlendirmesinde bulundu.
Konuşmanın ardından merkez önünde
fidan dikimi gerçekleştirildi. Bakan ÇELİK, Bursa Valisi İzzettin Küçük ve
beraberindekilerle açılış kurdelesini keserek laboratuvarları gezdi,
yetkililerden bilgi aldı.